Kilizi Zeytin Hasadı

Zeytin Ne Zaman Toplanır?

Zeytinin çekirdeği sertleşti mi, içinde yağ biriktirmeye başlar. Yağın en fazla olduğu zaman geldiğinde, hasat vakti gelmiş demektir. Bu süreç, bölgeden bölgeye değişse de genellikle ekim-kasım gibi başlar, şubat sonuna kadar devam eder. Eğer sofralık yeşil zeytin ya da erken hasat zeytinyağı isteniyorsa, biraz daha erken toplanır. Ancak zeytin, çekirdeği sertleşip meyvesi morla siyah arasında bir renk aldığında hasat etmek gerekir; çok beklenirse zeytinin asit oranı artar ve kalitesi düşer.

 

Hasat Yöntemleri Nelerdir?

Zeytin hasadı hem eski usul elle toplama yöntemleriyle, hem de makinelerle yapılabilir. Zeytin dalından koparılıp toplanabileceği gibi, yere dökülmüş dip zeytini de elle ya da mekanik araçlarla toplanabilir. Ancak dip zeytini, kalite açısından zayıf kalır. İşte geleneksel zeytin toplama yöntemleri:

Elle Toplama: Zeytin ağacının altına geniş bir örtü serilir ve örtünün kenarları kazıklarla havaya kaldırılır ki, zeytin yere düşerse zarar görmesin. Zeytinin yaralanması ya da ezilmesi, onun hızla bozulmasına neden olur. Dallardaki zeytinler elle sıyrılarak toplanır. Bu yöntem zaman alır ve işçilik maliyeti yüksektir.

Sırıkla Toplama: Uzun bir sırıkla dallara vurulup zeytinlerin düşmesi sağlanır. Yüksek dallardaki zeytinlere ulaşmak için de kullanılır. Ancak sırıkla vurmak, ağacın yeni sürgünlerine zarar verip gelecek yılki mahsulü azaltabilir. Ayrıca sırıkla düşen zeytinler yaralanıp bozulabilir, bu yüzden pek tavsiye edilmez.

Gövde Sarsıcı Makine ile Hasat: Bu makine, ağacın gövdesini sarsarak dalları titreştirir ve zeytinlerin dökülmesini sağlar. Daha çok küçük ağaçlar için uygun bir yöntemdir.

Sıyırıcı Taraklar ile Hasat: Yüksek dallardaki zeytinlere ulaşmak için sıyırıcı taraklar kullanılır. Ancak tarakları kullanırken dallara ve sürgünlere dikkat etmek gerekir, yoksa ağaca zarar verilebilir.

Makineyle hasat ise özellikle çok sayıda ağacın olduğu yerlerde tercih edilir. İşte makineli hasat yöntemleri:

Çırpıcı Makine ile Hasat: Makinenin ucundaki esnek parçalar, zeytin dallarına vurur ve zeytinleri sarsarak düşürür. Bu yöntemle zeytinler fazla zarar görmeden toplanabilir ama makine dalların arasına giremediği için bazen verimi düşük olabilir.

Zeytin Hasadında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Zeytin ve zeytinyağının kalitesini korumak için, hasat zamanı dikkatle seçilmelidir. Sırıkla vurma gibi yöntemler, ağacın dallarına zarar verdiğinden kullanılmamalıdır. Ağacın bulunduğu yerin eğimli mi yoksa düz mü olduğu, yaşının ve boyunun ne kadar olduğu gibi faktörler göz önünde bulundurularak uygun bir hasat yöntemi belirlenmelidir. Hasat sonrası ise zeytinin çürümesini önlemek için doğru taşıma ve depolama koşulları sağlanmalıdır. Jüt çuval gibi hava almayı engelleyen taşıma çuvalları kullanılmamalıdır, çünkü zeytin bozuldukça yağının kalitesi düşer. Zeytinler toplandıktan sonra en kısa sürede işlenip yağı çıkarılmalıdır ki en iyi sonuç elde edilsin.